Jadeite có tên tiếng Anh là Jadeite Jade, tên tiếng Trung là FeiCui 翡翠 và hay còn gọi là ngọc Phỉ Thúy trong tiếng Việt. Jadeite có công thức hóa học là Na(Al, Fe)Si₂O₆, là một loại khoáng chất thuộc nhóm pyroxene , một nhóm khoáng chất silicat tạo thành, với cấu trúc tinh thể Monoclinic. Loại đá này có độ cứng từ 6.5 đến 7 (Mohs scale), chỉ số khúc xạ từ 1.652 đến 1.688 và tỷ trọng từ 3.30 đến 3.38. Màu sắc của jadeite rất đa dạng, bao gồm: xanh, trắng, vàng, cam, tím, xám, đen và các màu hỗn hợp khác. Độ trong suốt của loại đá này thay đổi từ mờ đục đến bán trong suốt.
Nguồn gốc, lịch sử hình thành Ngọc Phỉ Thúy (ngọc Jadeite)
Từ kỷ Jura (khoảng 180 triệu năm trước) mảng Miến Điện - Tây Tạng va chạm với mảng Á - Âu và chìm xuống dưới mảng Á - Âu. Trước Oligocen Đệ Tam (khoảng 35 triệu năm), mảng Ấn Độ-Pakistan va chạm với Mảng Âu Á - Miến Điện - Tây Tạng và bị khuất phục dưới Mảng Âu Á - Miến Điện - Tây Tạng. Hai vụ va chạm này, đặc biệt là vụ va chạm thứ hai, không chỉ nâng cao cao nguyên Thanh Hải - Tây Tạng - Vân Nam - Quý Châu, mà còn tạo ra nóc nhà của thế giới.
Sau vụ va chạm, mảng Miến Điện - Tây Tạng còn lại bị chia cắt nhiều hơn gây ra các vết đứt gãy lớn nhỏ, do đó các đá cơ bản và đá magma đã xâm thực vào dọc theo đới đứt gãy. Đá magma (Igneous Rock) là tổ hợp khoáng vật được hình thành trong quá trình kết tinh và đông nguội magma bên dưới hoặc trên bề mặt vỏ Trái đất. Trong tiếng Latin Ignis có nghĩa là lửa. Đá Magma là một trong ba nhóm đá chính tạo nên vỏ Trái đất, hai nhóm còn lại là đá biến chất và đá trầm tích mà về bản chất hai loại đá này cũng có nguồn gốc nguyên thủy là đá magma. Đá magma được phân biệt thành hai loại là đá xâm nhập và đá phun trào dựa vào vị trí hình thành chúng với thành phần khoáng vật chủ yếu là khoáng vật tạo đá thuộc lớp silicat như feldspar, thạch anh, mica, amphibol, pyroxen, olivin,… Và đá mafic là một trong những nhóm đá của Magma dựa vào hàm lượng SiO2 để phân biệt với những loại đá khác, loại đá mafic này là tiền thân của sự hình thành các mỏ ngọc. Đây là một vùng biến chất có áp suất cao và nhiệt độ thấp, chủ yếu xảy ra trong quá trình chuyển động của dãy Himalaya. Các loại đá siêu tối tân này chủ yếu bao gồm serpentin, peridotit, amphibole... và xâm nhập vào đá phiến amphibole màu xanh lam.
Theo mối quan hệ địa chất tại thực địa và việc xác định tuổi tuyệt đối, thời gian xâm thực của đá siêu Ả Rập nên từ cuối kỷ Phấn trắng đến sơ kỳ Đệ tam (từ 70 triệu đến 65 triệu năm), các gabbros muộn hơn vv. (chứa vàng). Từ trên có thể đánh giá rằng thời gian hình thành của Jadeite phải là sau khi peridotit hóa rắn bắt đầu xâm nhập và một số lượng lớn các tảng jadeite đã bị xói mòn, vận chuyển và lắng đọng lại sau Đệ tứ được bồi tụ lại.
Các nhà địa chất luôn coi truyền thuyết về sự ra đời của Jadeite là điều bí ẩn, có người từng tin rằng Jadeite giống như kim cương, được hình thành do kết tinh trong điều kiện nhiệt độ cao và áp suất cao hàng nghìn độ sâu trong vỏ trái đất. Tuy nhiên, nhiều nhà Địa vật lý Hoa Kỳ đã thực hiện rất nhiều thí nghiệm mô phỏng trong phòng thí nghiệm, và kết hợp với tình hình thực tế của việc phát hiện các mỏ ngọc trên khắp thế giới. Họ cho rằng ngọc không được hình thành ở nhiệt độ cao nhưng hình thành dưới áp suất cực cao ở nhiệt độ thấp.
Trong cuốn sách “Đá quý nói” (xuất bản năm 1983), Giáo sư Ichiro Sunagawa của Đại học Tohoku, Nhật Bản đã chỉ ra cụ thể hơn rằng Jadeite được hình thành dưới 10.000 bầu khí quyển và nhiệt độ tương đối thấp (200-300 ℃).
Chúng ta biết rằng trái đất đi từ bề mặt xuống vực sâu, càng xuống sâu thì nhiệt độ càng cao và áp suất càng lớn. Nhưng Jadeite được kết tinh trong điều kiện nhiệt độ thấp và áp suất cao, tất nhiên nó không thể ở phần sâu hơn, vậy câu hỏi đặt ra ở đây là áp suất cao ở đâu ra?
Áp suất cao này được hình thành do lực ép gây ra bởi chuyển động của lớp vỏ Trái Đất, điều này đã được xác nhận bởi các nhà địa chất, bất cứ nơi nào có Jadeite được hình thành thì về cơ bản các khu vực này là nơi sự di chuyển của vỏ trái đất hoạt động mạnh hơn.
Có một yếu tố khác: bất cứ nơi nào hình thành ngọc được tìm thấy, đều có sự xâm nhập của đá magma (đá cơ bản trung bình) có chứa albite. Thành phần hóa học của albite là NaAlSi3O8, vì vậy có thể suy đoán rằng Jadeite được hình thành bằng cách khử silic của đá chứa albite trong điều kiện nhiệt độ thấp và áp suất cao.
Để trở thành siêu ngọc – Jadeite, phải đáp ứng các điều kiện sau: Đá bao quanh ngọc phải là loại đá có hàm lượng magie cao, canxi cao và ít sắt. Ngọc được tạo ra trong môi trường này tinh khiết hơn và một lượng sắt sẽ làm cho đáy của đá Jadeite trở thành màu xám, nếu không có sắt, rất khó để tạo ra đá Jadeite chất lượng cao. Bởi vì trong điều kiện thiếu oxy, Fe3 + chứa trong nó sẽ tạo thành từ tính và kết tủa và sẽ không đi vào mạng tinh thể bên trong của ngọc thô. Mặc dù hàm lượng sắt thấp nhưng vẫn có sắt để ngọc trở nên tinh khiết và không có tạp chất, cùng với đó Jadeite phải được sản xuất trong điều kiện khử mạnh, nghĩa là trong môi trường khử. Vì trong môi trường thiếu oxy, Fe có trong nó sẽ tạo thành magnetit và kết tủa, thay vì đi vào mạng tinh thể của ngọc có thể chỉnh lại màu xanh ngọc phỉ thuý.
Ngoài ra, còn phải kể đến hoạt động địa chất sau quá trình hình thành của Jadeite và hoạt động thủy nhiệt mạnh trong nhiều lần để biến Jadeite thành Jadeite siêu cấp, có màu xanh lục và tinh khiết. Quá trình tạo màu của Jadeite đi kèm với hoạt động thủy nhiệt và nó là quá trình tạo màu với các cường độ khác nhau trong nhiều giai đoạn.
Các nguyên tố gây màu bị phân hủy chậm thành ion crom cần được giữ ở 150-300 °C trong thời gian dài và nhiệt độ tối ưu là khoảng 212 °C để các ion crom có thể đi vào mạng tinh thể đồng nhất và không bị gián đoạn. Màu xanh lá cây rất đồng đều. Sau khi super jadeite được tạo ra hoàn toàn, không thể có chuyển động kiến tạo địa chất lớn , nếu không sẽ xuất hiện các vết nứt với kích thước và hướng khác nhau, ảnh hưởng đến chất lượng. Rất khó để có tất cả các điều kiện trên cùng một lúc, đó là lý do tại sao jadeite cấp đặc biệt rất hiếm.
Tóm lại, điều kiện địa chất để tạo ra Jadeite Jade rất khắc nghiệt. Trước hết, nó phải ở trong môi trường địa chất nhiệt độ thấp và áp suất cao. Thứ hai, phải có đá jadeite và đá magie tuyệt vời xung quanh. Hai loại đá này rất hiếm trong toàn bộ lớp vỏ và khó hình thành. Với hai điều kiện trên thì jadeite chưa thể được hình thành và cần phải có một lượng ion crôm. Ở một nhiệt độ nhất định, các ion crom có thể xâm chiếm mạng tinh thể jadeite liên tục trong một thời gian dài, và sau đó tạo thành các jadeite màu xanh lá cây phổ biến.
Tóm tắt sự hình thành địa chất của Jadeite Jade
Jadeite thường được hình thành trong các loại đá biến chất áp suất cao như serpentinite. Serpentinite được hình thành khi lớp vỏ đại dương bị chìm xuống bên dưới một mảng lục địa, áp suất và nhiệt độ cao khiến các khoáng chất trong đá kết tinh lại và thay đổi hình dạng. Quá trình này có thể mất hàng triệu năm và xảy ra sâu bên trong lớp vỏ Trái đất. Nó thường được tạo ra trong môi trường đáy biển hoặc trong các tầng đất sâu dưới đất. Quá trình hình thành của ngọc cẩm thạch bắt đầu từ các tinh thể khoáng sản cụ thể trong đá hoặc khoáng chất chứa natri, nhôm, và silicat. Đặc biệt, hai loại khoáng chất chính thường tham gia trong quá trình này là pyroxen và amphilolite. Quá trình hình thành jadeite chính xác vẫn chưa được hiểu rõ, nhưng người ta cho rằng nó xảy ra ở độ sâu ít nhất 30-40 km trong lớp vỏ Trái đất.
Trong môi trường đáy biển, áp lực cao và nhiệt độ tương đối ổn định kết hợp với tương tác với nước biển giàu khoáng chất làm cho khoáng chất dễ thay đổi và tạo ra các tinh thể ngọc cẩm thạch. Sau đó, trong quá trình sưu tập và tạo hình, những viên đá này được đẩy lên bề mặt đất do sự tác động của địa chấn và quá trình thay đổi địa chất.
Jadeite thường được tìm thấy kết hợp với các khoáng chất khác như albite, garnet và omphacite. Sự hiện diện của các khoáng chất này có thể mang lại cho jadeite nhiều màu sắc và hoa văn khác nhau, trong đó màu xanh lá cây tươi sáng được gọi là "jade hoàng gia" là loại được đánh giá cao nhất.
Ý nghĩa của ngọc Jadeite
Ngọc Cẩm Thạch Jadeite rất được ưa chuộng trong văn hóa của người phương Đông. Nó tượng trưng cho 5 đức tính của con người: Lòng nhân từ – Dũng cảm – Công bằng – Giản dị – Trí tuệ.
Trong phong thủy, ngọc Jadeite không chỉ là biểu tượng của sức khỏe mà còn được coi là món trang sức mang lại sự phồn thịnh và thịnh vượng cho người sở hữu. Với quá trình hình thành hàng triệu năm dưới lòng đất, người ta tin rằng, ngọc Jadeite đã tích lũy nguồn năng lượng tích cực mạnh mẽ, giúp bảo vệ chủ nhân khỏi những điều không may mắn và mang đến sự bình an.
Ngọc Jadeite được xem như người bạn đồng hành, phản ánh rõ ràng trạng thái tinh thần và cuộc sống của chủ nhân. Khi chủ nhân sống trong niềm vui, lạc quan và duy trì cuộc sống tích cực, viên ngọc sẽ trở nên sáng bóng, lấp lánh hơn. Ngược lại, nếu chủ nhân gặp phải những khó khăn hay muộn phiền, viên ngọc sẽ trở nên tối màu hơn. Điều này làm cho Jadeite trở thành một biểu tượng kết nối giữa con người và thiên nhiên, nhắc nhở chủ nhân luôn giữ tinh thần lạc quan và mạnh mẽ để cuộc sống trở nên tốt đẹp hơn.
Vì vậy, ngọc Jadeite không chỉ là một món trang sức quý giá mà còn là lá bùa hộ mệnh, đem lại may mắn, thịnh vượng và bảo vệ chủ nhân khỏi những tác động tiêu cực từ môi trường xung quanh.
Sự phân bố của Jadeite Jade
Ban đầu, người ta cho rằng tất cả các đồ vật bằng ngọc bích đều được làm từ cùng một chất liệu. Tuy nhiên, vào năm 1863, một người Pháp tên là Alexis Damour đã phát hiện ra rằng "ngọc bích" có thể được tách thành hai loại khoáng chất: jadeite (ngọc bích hoàng gia) và nephrite. Thành phần khoáng chất của jadeite và nephrite rất khác nhau. Nephrite là amphibole giàu magiê, trong khi jadeite là pyroxene giàu nhôm.
Jadeite được tìm thấy ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm Myanmar (trước đây là Miến Điện), Guatemala và Nhật Bản. Trong đó, Myanmar đặc biệt nổi tiếng với các mỏ jadeite chất lượng cao, lịch sử việc khai thác và sử dụng trên quy mô lớn khoảng vài trăm năm gần đây. Khu vực Hpakant, nằm ở phía bắc Myanmar, là một trong những nguồn cung cấp jadeite quan trọng nhất thế giới, với ước tính khoảng 90% lượng jadeite toàn cầu xuất phát từ đây.
Guatemala là một nguồn ngọc bích quan trọng với các mỏ nằm ở Thung lũng Motagua. Các mỏ này được biết đến với khả năng sản xuất ra loại ngọc bích xanh lam - xanh lục đặc biệt và nền văn minh Maya cổ đại coi trọng loại ngọc bích này để sử dụng trong chạm khắc và đồ trang sức.
Jadeite cũng được tìm thấy ở Nhật Bản, cụ thể là ở vùng Itoigawa trên bờ biển phía tây của đảo Honshu. Các mỏ này được biết đến là nơi sản xuất ra nhiều loại màu sắc và hoa văn của jadeite, bao gồm một số loại jadeite trắng đẹp nhất thế giới.
Các nguồn ngọc bích khác bao gồm Nga, Canada và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, các mỏ này thường không đáng kể bằng các mỏ được tìm thấy ở Myanmar, Guatemala và Nhật Bản.
Khai thác và sản xuất Jadeite Jade
Jadeite thường được khai thác bằng phương pháp lộ thiên, thợ mỏ sử dụng công cụ cầm tay để khai thác jadeite thô từ đá xung quanh. Jadeite thô sau đó được vận chuyển đến các cơ sở chế biến, nơi nó được cắt, chạm khắc và đánh bóng để tạo ra các sản phẩm hoàn thiện.
Ở Myanmar, ngành khai thác ngọc bích phần lớn do quân đội kiểm soát và có liên quan đến tham nhũng và vi phạm nhân quyền. Các hoạt động khai thác được sử dụng trong khu vực này thường không an toàn và gây hại cho môi trường, với công nhân phải làm việc nhiều giờ, điều kiện làm việc kém và mức lương thấp. Tuy nhiên, những nỗ lực đang được thực hiện để cải thiện điều kiện làm việc và tính bền vững trong ngành.
Ở Guatemala, khai thác ngọc bích chủ yếu được thực hiện bằng các hoạt động quy mô nhỏ, với cộng đồng địa phương đóng vai trò quan trọng trong ngành. Nhiều cộng đồng trong số này đã phát triển phương pháp riêng của họ để khai thác và chế biến ngọc bích, với các kỹ thuật truyền thống được truyền qua nhiều thế hệ.
Ở Nhật Bản, khai thác ngọc bích là hoạt động quy mô nhỏ hơn, phần lớn ngọc bích được khai thác bởi những người đam mê chứ không phải doanh nghiệp thương mại. Ngọc bích thường được tìm thấy ở lòng sông và được khai thác bằng các công cụ đơn giản.
Sau khi khai thác được ngọc bích thô, nó được vận chuyển đến các cơ sở chế biến, nơi nó được cắt, chạm khắc và đánh bóng để tạo ra các tác phẩm hoàn thiện. Quá trình cắt và đánh bóng ngọc bích đòi hỏi thiết bị chuyên dụng và thợ thủ công lành nghề. Ngọc bích là một vật liệu rất cứng, và việc cắt và đánh bóng nó đòi hỏi rất nhiều kỹ năng và độ chính xác.
Sau khi được phát hiện và được dùng làm chất liệu khắc tạc các vật trưng bày, làm đồ trang sức, ngọc Phỉ Thúy (ngọc Jadeite) trở nên phổ biến và có sức hút lớn đối với mọi tầng lớp trở thành loại đá quý có giá trị số 1 thế giới. Hiện nay hơn 95% jadeite cấp thương mại trên thị trường có xuất xứ từ Myanmar, vì vậy Jadeite còn được gọi là ngọc Miến Điện. Mặc dù nhiều nước trên thế giới cũng sản xuất ngọc phỉ thúy nhưng chất lượng và sản lượng kém xa Myanmar, rất ít nước có thể đạt đến trình độ đá quý mà hầu hết đều là một số vật liệu thủ công cấp độ chạm khắc. Tuy nhiên, sau năm 2021, số lượng jadeite trên thị trường giảm dần theo từng năm do chính phủ Myanmar cấm khai thác jadeite thô dẫn đến sự gia tăng giá của Jadeite.
Công dụng của Jadeite Jade
Jadeite chủ yếu được sử dụng trong chế tác đồ trang sức và được đánh giá cao ở nhiều nền văn hóa. Ngọc Jadeite được sử dụng như một loại trang sức cao cấp, thể hiện sự sang trọng và tinh tế. Với vẻ đẹp tự nhiên và màu sắc tươi sáng, Jadeite không chỉ làm đẹp cho người đeo mà còn tôn vinh giá trị cá nhân, thể hiện phong cách và đẳng cấp của chủ nhân. Nó đặc biệt phổ biến ở các nước Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Myanmar, nơi nó được coi là biểu tượng của uy tín và sự giàu có. Ở Trung Quốc, jadeite đã được đánh giá cao trong hàng ngàn năm và thường được chạm khắc thành các bức tượng nhỏ, đồ trang sức và các đồ vật trang trí khác.
Ngoài đồ trang sức, ngọc còn được sử dụng trong một số phương pháp y học cổ truyền Trung Quốc, nơi người ta tin rằng nó có đặc tính chữa bệnh và y học.
- Nhiều thế kỷ trước, ngọc Jadeite góp phần vào việc chữa khỏi các bệnh khác nhau liên quan đến thận. Điều đáng chú ý là bản thân nó giúp tăng cường tác dụng của thuốc. Do đó, đá thường được sử dụng để điều trị các bệnh về nội khoa. Loại đá này còn khả năng ổn định huyết áp và hoạt động của hệ tim mạch. Từ xa xưa cho đến ngày nay người ta tin rằng loại đá này có thể mang lại cho con người sự bình an và tự tin.
- Ngọc Cẩm Thạch còn giúp chủ nhân giải phóng năng lượng tiêu cực bị mắc kẹt trong hệ thống thần kinh, tim, gan, thận, túi mật và bàng quang. Nó còn có công dụng loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể, làm giảm nhiễm trùng đường tiết niệu và viêm bàng quang. Loại đá này cũng giúp giảm đau ở các khớp và cơ bắp và bảo vệ người sử dụng nó khỏi bị nhiễm trùng và bệnh tật.
- Các loại đá quý cẩm thạch cũng được cho là phục hồi và cân bằng năng lượng trong chu trình sinh sản và khả năng sinh sản ở nam giới và phụ nữ. Cẩm thạch giúp tăng khả năng sinh sản của phụ nữ và bảo vệ thai nhi cũng như người mẹ khỏi bị tổn hại. Nó cũng xử lý các rối loạn liên quan đến hệ thống sinh sản và làm giảm chứng đau bụng trong khi hành kinh của phụ nữ
Ngọc Jadeite không chỉ tỏa sáng bởi vẻ đẹp tự nhiên, mà còn ẩn chứa những công dụng phong thủy tuyệt vời.
- Bình An Bản Mệnh: Ngọc Jadeite có tác dụng hướng con người tới cuộc sống ổn định và hài hòa. Đối với những người đeo ngọc mà thường xuyên đi công tác xa hay có cuộc sống phiêu bạt thì ngọc chính là nơi gửi gắm sự cầu mong bình an của mọi người trong gia đình đối với người đó.
- Thu Hút Tài Lộc và Thịnh Vượng: Trong phong thủy, Jadeite là biểu tượng của sự giàu có và phồn thịnh. Ngọc được cho là có khả năng thu hút tài lộc, giúp chủ nhân tăng cường năng lượng tích cực liên quan đến sự thịnh vượng và thành công. Đặt ngọc Jadeite ở nơi làm việc hoặc trong nhà sẽ kích hoạt nguồn năng lượng dồi dào, mang đến cơ hội kinh doanh, thăng tiến và những điều may mắn.
- Bảo Vệ Chủ Nhân Khỏi Điềm Xấu: Jadeite được xem là một loại ngọc hộ mệnh, có khả năng bảo vệ chủ nhân khỏi những điềm xấu, tà khí và năng lượng tiêu cực. Người ta tin rằng Jadeite hấp thụ các năng lượng xấu và giúp tạo ra môi trường an lành, thanh bình. Điều này làm cho ngọc Jadeite trở thành vật phẩm được sử dụng rộng rãi như một lá bùa hộ mệnh, đặc biệt khi mang theo bên mình dưới dạng trang sức như vòng tay, mặt dây chuyền.
- Cân Bằng Năng Lượng Âm Dương: Jadeite có khả năng cân bằng năng lượng âm dương trong cơ thể và không gian xung quanh. Nó giúp điều hòa luồng khí trong nhà hoặc nơi làm việc, tạo nên sự hài hòa và thuận lợi. Đặc biệt, ngọc cẩm thạch có thể hỗ trợ việc cải thiện các mối quan hệ, tăng cường sự hòa hợp giữa các thành viên trong gia đình hoặc trong nhóm làm việc.
- Phản Ánh Tình Trạng Của Chủ Nhân: Một điểm đặc biệt của Jadeite là khả năng phản ánh tình trạng sức khỏe và tinh thần của người sở hữu. Ngọc sẽ trở nên sáng bóng và rực rỡ hơn khi chủ nhân sống trong niềm vui và sự tích cực. Ngược lại, ngọc có thể tối màu nếu chủ nhân đang phải trải qua những khó khăn, căng thẳng hay bất ổn. Điều này khiến Jadeite trở thành một "chiếc gương tâm hồn," nhắc nhở chủ nhân luôn hướng đến cuộc sống lành mạnh và tích cực.
Ngoài ra, ngọc Cẩm Thạch còn có ứng dụng công nghiệp trong sản xuất các công cụ và thiết bị chuyên dụng do độ bền và khả năng chống mài mòn.
Giá trị của Ngọc Jadeite
Trong những ngày đầu, Jadeite không được coi là đồ vật quý, giá trị không cao và không được thế giới coi trọng, Ji Xiaolan (1724-1805) - triết gia, chính trị gia và nhà văn Trung Quốc đã viết trong cuốn “Notes on Yuewei Thatched Cottage “: “Trọng lượng của tấm bìa phụ thuộc vào theo mốt thời đó. Ngoài ra, hãy nhớ rằng khi tôi còn trẻ, nhân sâm, san hô và ngọc lan tây không đắt tiền, nhưng ngày nay là ngày nay…. Ngọc Vân Nam, nó không được coi là ngọc bích vào thời điểm đó, nhưng nó giống như màu vàng khô ở Lantian, và cái tên mạnh mẽ là ngọc. Bây giờ nó là một kho báu, và giá cả cao hơn nhiều so với ngọc bích thật.”
Qua đó có thể thấy rằng vào đầu thế kỷ 18, người xưa không cho rằng jadeite là ngọc bích, giá cả của jadeite lại thấp. Tuy nhiên đến cuối thế kỷ 18, jadeite đã lội ngược dòng trở thành một bảo vật đắt giá.
Theo Shi Ya, vào đầu thế kỷ này, khoảng 45 kg đá ngọc jadeite trị giá 11 pound. Tinh chất trong đá jadeite không thiếu, giá lúc đó rất đắt, nhưng so với 700.000 đến 800.000 đô la Mỹ cho một kilogam ngọc super jadeite thì chẳng thấm vào đâu.
Ở Trung Quốc ngày ấy việc khai thác, vận chuyển, chế biến và mua bán jadeite luôn được thực hiện bởi người Vân Nam. Trong một ngôi chùa cổ theo phong cách Trung Quốc ở cố đô Amarapura của Myanmar, có tấm bia khắc tên của 5.000 thương nhân làm bằng ngọc bích của Trung Quốc.
Vào giữa thời nhà Minh, các quan chức cấp cao và thái giám ở Baoshan Tengchong chuyên thu mua đồ trang sức. Thời điểm đó, tuyến đường từ Yongchang Tengyue đến Myitkyina ở Myanmar được gọi là “Jade Road” và “Baojing Road”. Khi tuyến đường thương mại từ Tengchong đến Myanmar ở thời kỳ đỉnh cao, hơn 20.000 con la và ngựa đi qua đây mỗi ngày và hoạt động buôn bán đồ trang sức của Tengchong chiếm gần 90% lượng giao dịch ngọc trên thế giới. Đến năm 1950, có hơn 300.000 Hoa kiều tại Quận Tengchong ở Myanmar.
Cho đến ngày nay, hàng chục nghìn người Vân Nam vẫn đang tham gia vào ngành công nghiệp ngọc ở Myanmar.
Tùy thuộc vào độ trong suốt, màu sắc, cường độ và sự phân bố của màu xanh lục (màu có giá trị nhất) mà trên thương trường thế giới người ta chia Jadeite thành 3 loại:
- Loại hoàng gia (Imperial Jadeite): Cẩm thạch lục bảo với tỉ lệ màu đồng đều và cấu trúc trong suốt, bán trong suốt. Đây là loại ngọc rất hiếm, có giá từ 1.000 đến 10.000 UNSD/viên.
- Loại thượng phẩm (Commercial Jadeite): Trên bề mặt ngọc có gân, các đốm nhỏ màu trắng ở dạng bán trong, màu lục bảo nhạt. Giá trị của những viên ngọc này thường giao động trong khoảng 30 đến 150 USD / Viên, tùy thuộc vào độ tinh khiết, tỷ lệ màu lục.
3 - Loại thông dụng (Utility Jadeite): Cấu trúc không trong suốt, tông màu lục sáng, pha trắng. Giá thành mỗi viên thường trong khoảng 5-30 USD.
Jadeite loại hoàng gia có giá trị cao nhất, tương đương với giá của emơrôt (lục bảo).
